Po wybuchu powstania kościuszkowskiego, 24 marca 1794 r. rozpoczął się pobór rekruta z dóbr królewskich i szlacheckich województwa krakowskiego. Kościuszko wydał uniwersał, zgodnie z którym z każdych 5 „dymów” (domów) miał się stawić rekrut pieszy ubrany, oporządzony, wyposażony w karabin, pikę lub siekierę oraz jeden rekrut konny na 50 „dymów”. Pobór praktycznie przeprowadzono tylko w powiecie proszowickim i częściowo także w krakowskim i ksiąskim. Dla powiatu proszowickiego zbiórki rekruta dymowego odbywały się w Proszowicach, Miechowie i Skalbmierzu. 30 marca 1794 r Jan Ślaski został mianowany generałem ziemiańskim dla powiatu proszowskiego i ksiąskiego mianowano. Kilka dni później doprowadził on rekrutów w sumie ponad 1900 żołnierzy z tych powiatów do pobliskiej Koniuszy, uzbrojenie ich stanowiły piki, kosy i siekiery. Dowódca rosyjski, gen. Fiodor Denisow planował 4 kwietnia wyruszyć ze Skalbmierza boczną drogą, wśród lasów na Zakrzów, Sietejów, Bolewice, koło Czuszowa, Klimontowa i Opatkowic do Proszowic, by stąd zaatakować zgrupowanie Kościuszki w Koniuszy od południa. Tuż przed wyruszeniem Denisow otrzymał wiadomość, że Kościuszko ruszył strażą przednią ku Koszycom, co wymusiło zmianę pierwotnego planu akcji wojsk w kierunku Proszowic. Pomimo zwycięstwa Polaków w bitwie pod Racławicami oddziały rosyjskie gen. Nikołaja Rachmanowa podjazdami docierały do Proszowic, dopuszczając się licznych okrucieństw.
Pamięć o Kościuszce w Proszowicach jest żywa, z inicjatywy miejscowego społeczeństwa 24 listopada 1957 r. w obecności przedstawicieli władz państwowych odsłonięto na tutejszym rynku jego siedmiometrowy pomnik dłuta Tadeusza Stulgińskiego (1911-1994)
W latach 80-tych XX wieku na trasie Racławice – Rzędowice – Proszowice organizowane były biegi sztafetowe młodzieży z ówczesnych województw krakowskiego, kieleckiego i innych. Organizowano je z okazji rocznicy bitwy pod Racławicami. W Proszowicach funkcjonuje z powodzeniem ponadgimnazjalny Zespół Szkół im. Bartosza Głowackiego oraz Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki, jest także ulica Tadeusza Kościuszki.